F-gassen opleidingen en persoonscertificering
Nieuwe persoonscertificering F-gassen en ACB verwacht september 2025
Met ingang van de nieuwe F-gassenverordening van 11 maart 2024 is het Ministerie van Klimaat en Groene Groei (voorheen EZK) en Rijkswaterstaat verantwoordelijk voor de certificering van F-gassen en natuurlijke koudemiddelen. We zijn in afwachting van de nieuwe uitvoeringsverordening (medio september 2024) waarmee de ingangsdatum van de nieuwe certificering in 2025 zal worden bepaald. De huidige uitvoering van ACB-examens stopt dan en wordt vervangen door een vernieuwde opzet onder verantwoordelijkheid van Rijkswaterstaat. De nieuwe F-gassen en Natuurlijke Koudemiddelen examens zijn, naar verwachting beschikbaar vanaf 1 september 2025.
De wettelijk verplichte F-gassen persoonscertificering is vastgelegd in de F-gassenverordening en de BRL200 mei 2017 (beoordelingsrichtlijn voor het certificaat F-gassen voor personen). In deze beoordelingsrichtlijn (BRL) zijn de eisen vastgelegd die exameninstellingen dienen te hanteren als grondslag voor de afgifte van het certificaat F-gassen voor personen. Daarnaast kent F-gassen een bedrijfscertificering die is vastgelegd in de BRL100.
BRL200
BRL200 beschrijft de kennis en vaardigheden waarover een persoon moet beschikken om in aanmerking te komen voor het certificaat: ‘F-gassen voor personen’ (de eindtermen). Het is wettelijk verplicht om in het bezit te zijn van dit certificaat wanneer er werkzaamheden worden verricht aan koude- en klimaatsystemen die werken met synthetische koudemiddelen of mengsels met synthetische koudemiddelen. Laat je door jouw opleidingsinstituut of exameninstelling informeren welke certificaten voor jou van toepassing zijn.
Het belang van certificering
Koudemiddelen zijn gassen die door te verdampen en te condenseren warmte onttrekken en deze vervolgens verplaatsen naar een externe ruimte. Deze gassen worden geproduceerd in fabrieken en tot voorkort waren dit veelal gassen die fluor bevatten, de zogenaamde HFK-koudemiddelen. Het gebruik van HFK-koudemiddelen, zoals R404A en R507A, is middels Europese regelgeving aan banden gelegd, namelijk via de F-gassenverordening. HFK-koudemiddelen met een hoog Global Warming Potential (GWP) leveren bij lekkage een grote bijdrage aan de opwarming van de aarde. HFK-koudemiddelen worden daarom door middel van een quotasysteem terug gefaseerd, waarmee het marktaanbod afneemt. Daarnaast, om lekkage te voorkomen, worden er vanuit Europa eisen gesteld aan installatie- en onderhoudswerkzaamheden. Zo is de nieuwbouw van sommige installaties met bepaalde HFK-koudemiddelen verboden. HFK-koudemiddelen met een hoog GWP zullen onbetaalbaar of onverkrijgbaar worden. Het is daarom belangrijk dat je je bij nieuwbouw en onderhoud goed laat adviseren en zo een gedegen keuze maakt voor een type oplossing.
Gecertificeerde installateurs
HFK-koudemiddelen mogen alleen nog maar worden verkocht aan- en ingekocht worden door gecertificeerde bedrijven. Dit is een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor leveranciers en installateurs. Er komt geen verbod op het in de fabriek voorvullen van apparatuur/installaties. Wel zijn producenten gebonden om voorgevulde apparaten/installaties te registreren en te voorzien van een conformiteitsverklaring. Ook worden de koudemiddelen die zijn voorgevuld opgenomen in het quotasysteem. Tevens mogen voorgevulde apparaten/installaties alleen nog maar worden verkocht aan gecertificeerde bedrijven of aan eindgebruikers die kunnen bewijzen dat de installatiewerkzaamheden worden uitgevoerd door een gecertificeerd bedrijf. NVKL-erkende installateurs zijn bedrijven in de koeltechniek en klimaatbeheersing die alle certificeringen in huis hebben. Wil je weten wat de gevolgen van de F-gassenverordening voor jouw installaties zijn? Dan kun je altijd contact opnemen met een NVKL-erkende installateur. Zij zijn op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in de markt en kunnen je een goed advies geven.
F-gassen opleiding
Ter voorbereiding op het F-gassen examen kan een F-gassen opleiding worden gevolgd. Ook hiervoor heeft NVKL opleidingsmateriaal laten ontwikkelen. Deze leermiddelen worden gebruikt door diverse opleiders. F-gassen opleidingen zijn zowel klassikaal, online of in blended learning vorm beschikbaar. Er is altijd een combinatie van theorie en praktijk van toepassing. De volgende opleidingsinstituten bieden F-gassen opleidingen en examentrainingen op diverse niveaus aan:
F-gassen examen
Een F-gassen examen bestaat uit een theoretisch en praktisch deel. De exameninstelling toetst of de deelnemer voldoet aan de eindtermen die zijn opgenomen in de BRL200. Deze eindtermen zijn terug te vinden in de BR200. Wanneer de deelnemer geslaagd is voor het examen, ontvangt hij/zij een certificaat met een onbeperkte geldigheidsduur.
De beoordelingsrichtlijn en erkenning van exameninstelling vallen onder de verantwoording van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor de uitvoering en het CINOP is verantwoordelijk voor de beoordeling van de procedures. Alle exameninstellingen rapporteren jaarlijks voor 1 april aan Rijkswaterstaat over de examenresultaten in het voorgaande kalenderjaar.
Er zijn drie erkende exameninstellingen in Nederland: