Standpunt NVKL inzake actualisatie milieuprestatie warmtepompen
Kortgeleden heeft de Stichting Nationale Milieudatabase een actualisatie uitgevoerd van de milieubelasting (MPG) van warmtepompen. Daaruit bleek dat de milieubelasting van de onderzochte warmtepompen groter is dan eerder vastgesteld. Daardoor is voldoen aan de milieuprestatie-eisen van nieuwbouw, zoals gesteld in het Bouwbesluit, veel lastiger dan oorspronkelijk het geval was.
NVKL is niet betrokken geweest bij deze actualisatie, waaruit is gebleken dat in de oorspronkelijke berekening de impact van koudemiddelen en elektronica in warmtepompen niet is meegenomen en er klaarblijkelijk is gerekend met een type warmtepomp dat niet meer representatief is voor de huidige markt.
Wij staan volledig achter het standpunt dat ontbrekende zaken moeten worden toegevoegd en dat de gehanteerde berekeningsmethodiek transparant moet zijn, zodat er een reëel beeld ontstaat met betrekking tot de milieuprestatie van warmtepompen. NVKL pleit er tevens voor dat naast de milieuprestatie, die wordt bepaald aan de hand van de gebruikte materialen, ook de energieprestatie van warmtepompen wordt meegenomen. Dit in lijn met de Europese Product Environmental Profile. De energie-efficiëntie is immers één van de redenen waarom warmtepompen een belangrijke rol spelen in de energietransitie en de komende jaren op grote schaal zullen worden geïnstalleerd. Een dergelijk integraal afwegingskader geeft een compleet beeld van de werkelijke totale prestaties van een warmtepomp ten aanzien van milieu en klimaat over de gehele levensduur.
Door de grote toename van het gebruik van warmtepompen in Nederland en elders in Europa zijn er al grote stappen gezet op het gebied van innovatie. Bovendien zullen er nog stappen volgen die een significante impact hebben op de milieuprestatie van warmtepompen. Zo zullen er naar verwachting warmtepompen worden ontwikkeld die minder materiaal nodig hebben en waarvan het installeren minder complex is. Dat is noodzakelijk, omdat de toenemende krapte op de arbeidsmarkt de sector ertoe aanzet om hierin te investeren. Zo zullen er simpelweg niet genoeg mensen beschikbaar zijn om warmtepompen, die een essentiële rol in de energietransitie spelen, te installeren en te onderhouden. Het ligt in de rede dat kleinere, lichtere apparaten minder milieu-impact zullen hebben, uiteraard mits ze daarmee ook voldoen aan de Europese energie-efficiëntie eisen zoals vastgelegd in de Ecodesign richtlijn.
Daarnaast staan ook de ontwikkelingen op het gebied van koudemiddelen niet stil. Europese wetgeving op het gebied van klimaat en milieu heeft al gezorgd voor een duidelijke beweging richting het gebruik van laag GWP en voor bepaalde toepassingen natuurlijke koudemiddelen. Wij verwachten dat deze ontwikkelingen de komende jaren door zullen zetten en dat zowel de energie- als de milieuprestaties van warmtepompen verder zullen verbeteren. Tegelijkertijd vindt NVKL het van groot belang dat er met een realistische en genuanceerde blik naar de branche wordt gekeken. Natuurlijke koudemiddelen, bijvoorbeeld, hebben een zeer laag aardopwarmend vermogen vergeleken met synthetische koudemiddelen en zijn een goed alternatief. Wel leveren ze soms nog een lagere efficiëntie op, wat gevolgen heeft voor de energieprestatie. Een ander voorbeeld: maatregelen die geluidproductie van warmtepompen reduceren, zorgen voor meer volume en gewicht waardoor de milieuprestatie afneemt. Echter, de mogelijke geluidsoverlast neemt ook af met als gevolg een beter welzijn voor mens en omgeving. In de techniek gaat het naast oplossingen ook vooral om het vinden van de juiste compromissen.
NVKL is zich bewust van de centrale rol die de koel- en klimaatbranche speelt in de energietransitie en blijft zich inzetten voor een effectief en duurzaam gebruik van warmtepompen in de gebouwde omgeving.
